Pracownia Historii Gdańska i Dziejów Morskich Polski, Instytut Historii PAN
„Zmagania z naturą i działaniem człowieka o utrzymanie odpowiedniego przepływu wody w kanale Raduni w Gdańsku od późnego średniowiecza do początku XIX w.”
Streszczenie:
Utrzymanie właściwego przepływu wody w kanale Raduni miało zasadnicze znaczenie dla życia codziennego mieszkańców Gdańska, prowadzonego przez niektórych z nich rzemiosła i urządzeń przemysłowych korzystających z siły jego nurtu. Starania te miały kilka wymiarów. Podstawowym była dbałość o prawidłowe ukształtowanie jego koryta by zapewniony był odpowiedni jego spadek, podczas każdorazowej zmiany jego przebiegu. Kolejnym – utrzymanie jego konstrukcji w dobrym stanie – wymiana uszkodzonych fragmentów szalowania, naprawy wałów niszczonych przez gryzonie i ulewne deszcze. Nie bez znaczenia było nadzorowanie punktów poboru wody zarówno na przedmieściach jak i w samym mieście. Co jakiś czas kontrolowano ujęcia wody powyżej miasta, na Oruni, w Chmielnikach i w Szkotach sprawdzając czy nie doszło do wyprowadzenia z kanału nielegalnych rurociągów. Wykonanie indywidualnego punkty poboru zarówno na przedmieściach jak i w samym mieście wymagało zezwolenia rady. Jednym z najistotniejszych problemów z jakim się borykano było jednak przeciwdziałanie zapychaniu się jego koryta przez muł i piaski niesione przez wpadające do niego potoki a także wyrzucanie do wody śmieci przez mieszkańców przylegających do kanału posesji. Kłopotów przysparzały także niedozwolone obiekty budowane ponad jego nurtem i przy brzegach, powodujące kłopoty z przepływem wody, gdyż osadzały się na nich płynące z wodą śmieci, a w zimie fragmenty lodu, co groziło wystąpieniem wody z brzegów.
By utrzymać kanał w dobrym stanie jego wały były corocznie (w okolicach św. Jana) naprawiane a samo koryto oczyszczane z piasku, mułu i śmieci. Było to możliwe dzięki przekierowywaniu wody płynącej kanałem do Starej Raduni w okolicach Pruszcza. Ponieważ pomimo podejmowanych działań nie zawsze przepływ wody był zadowalający władze miasta wydawały zarządzenia mające umożliwić korzystanie z siły nurtu położonym nad kanałem obiektom przemysłowym, wyznaczając dni i godziny, w których mogły one pracować.