Instytut Historii PAN
„Znaczenie rzeki Dźwiny dla chrystianizacji i rozwoju Rygi w XIII”
Streszczenie:
Ryga powstała w 1201 r., a jej oficjalne założenie przez Alberta, trzeciego biskupa inflanckiego, spowodowane było wymogami prawa kanonicznego, aby siedziba biskupstwa znajdowała się w mieście, a wcześniejsza siedziba diecezji – Üxküll – położona na wysepce na rzece Dźwinie, w odległości ok. 30 km od jej ujścia do Zatoki Ryskiej, nie spełniała tego warunku. W początkowej fazie swego istnienia Ryga była przede wszystkim portem, do którego mogły przybyć nie tylko kupieckie koggi z towarami, ale przede wszystkim transporty pielgrzymów (krzyżowców) przybywających po otwarciu żeglugi na Bałtyku po świętach wielkanocnych na roczny pobyt, w nadziei na skorzystanie z odpustu zupełnego za udział w walkach z poganami. Ryga była przez cały XIII w. najważniejszym miejscem, z którego wyruszały wyprawy wojenne skierowane przeciwko poganom i ewentualnym apostatom. Czasami Ryga stawała się też celem ataków ludności tubylczej, szczególnie niebezpiecznym zimą, gdy Dźwinę przekraczali Litwini i Zemgałowie. Dźwina umożliwiała także kontakty (nie zawsze pokojowe) z ruskim księstwem Połocka. Ludność Rygi była w tym czasie bardzo różnorodna etnicznie, chociaż przeważali przybysze z terenów północnej Rzeszy (Lubeki, Soest, Münster).